Soru: Bina riskli olarak tespit edildi ve ilgili idare tarafından verilen süre dolmak üzere ise yıkım kararının durdurulması ve yapının güçlendirilmesi mümkün müdür?
Cevap:
Kat maliklerinden bir ve birkaçı riskli yapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunu mahkemece tespit ettirirse, yıkım kararına karşı yürütmenin durdurulması ve iptali gerçekleşir. Bu durumda, bu Kat Mülkiyet Kanunu Md. 19/2 uyarınca, yapıyı güvensiz kılan bozuklukların giderilmesi ve yapının güçlendirilmesi gibi ivedi ve zorunlu işler için, tüm kat maliklerinin rızası aranmaz. Mahkemece depreme karşı güçlendirmenin zorunlu olduğu tespit edilirse, kat maliklerinden herhangi biri yapının depreme karşı güçlendirilmesini isteme hakkına sahiptir ve buna karşı çıkan kat malikleri aleyhine doğrudan mahkemeye dava açabilir, durumu tespit ettirebilir.
Soru: Binaların depreme karşı can güvenliğini sağlayıp sağlamadığı nasıl tespit edilir?
Cevap:
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018’deki Bölüm 15.8’deki esaslara göre malzeme deneyleri ve analizler yapılarak, binaların deprem performansı belirlenir. Analizler sonrası olası şiddetli bir depremde can güvenliğini sağlamadığı tespit edilen binalar güçlendirilerek güvenli hale getirilebilir.
Soru: Binanın deprem güvenliğinin incelenmesi ve güçlendirme projelerinin yapılarak ilgili idareden ruhsat alınmasına kadar gereken süre yaklaşık ne kadardır?
Cevap:
Deprem güvenliği analizleri, güçlendirme projesi hazırlığı, mimari/mekanik/elektrik proje revizyonundan sonra belediyeye ruhsat için başvurulması yaklaşık doksan (90) gün sürmektedir.
Soru: Güçlendirilmiş bina ile yeni yapılmış bina arasında deprem güvenliği ile ilgili bir fark var mıdır?
Cevap:
Yeni yapılmış bina da güçlendirilmiş bina da TBDY 2018’e göre tasarım depreminde (DD2) can güvenliğini sağlamak üzere Kontrollü Hasar Performans Düzeyine göre projelendirilir. Yani her iki bina da can güvenliğini sağlayacak eşdeğer bir performansı gösterecek şekilde projelendirilir.
Soru: Riskli olarak tespit edilen binaların yıkılıp yeniden yapılmadan depreme karşı güçlendirilmesi mümkün mü?
Cevap:
Riskli ilan edilmiş yapıları yıkmadan, yerinde koruyarak depreme karşı güçlendirmek mümkündür. Bunun için riskli ilan edilmiş yapının güçlendirilmesinin teknik olarak mümkün olduğunun tespit ettirilmesi ve kat maliklerinin beşte dördünün (4/5) yazılı rızası gerekmektedir. Riskli yapı tespitinden sonra İlgili idare tarafından maliklere tebligat yoluyla altmış (60) günden az olmamak üzere süre verilir. Bu süre içinde maliklerce güçlendirme kararı alınması, güçlendirme projelerinin hazırlatılması gerekmektedir. İmar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınmasının ardından güçlendirme inşaatına başlanabilir.
Soru: Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar mı yoksa Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre mi inceleme daha ayrıntılı ve gerçekçi deprem performansı bilgisini verir?
Cevap:
Riskli yapı, kanunda “Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmi ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapı” ifadesiyle tanımlanmıştır. Güçlendirme yapılması istenen binaların gerçeğe yakın performansları ancak TBDY 2018’deki Bölüm 15.8’deki esaslara göre belirlenebilir.